Қайрат Рысқұлбековтың қабірі қараусыз қалды

Қаһарманның қабірі қарусыз қалды деп хабарлайды Egemen.kz порталы.

«Қазақстанның құрметті жур­налисі» Дәулет Сейсенұлы 2006 жылғы 12 ақпанда «Егемен Қазақстан» газетінде жарық көрген «Қайратқа құрмет» атты мақаласында былай дейді: «Желтоқсан оқиғасынан соң 99 адамның сотталып, оның екеуі ату жазасына кесілгені, соның бірі қаршадай Қайрат болғаны баршамызға мәлім. Осы мәселеде өркениетті елдер мен жекелеген қайраткерлердің пікірімен еріксіз санасқан сол кездегі КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1988 жылғы 28 сәуір­дегі жарлығымен оған кешірім жасалып, өлім жазасы 20 жыл кесімге ауыстырылған болатын. Бірақ, өкінішке қарай, Қайрат арада бір ай шамасында, нақтылап айтсақ 21 мамырда Семей түрмесінде, оның 21-ші камерасында қаскөйлікпен өлтірілді. Өлтірген кім? Әрине, қасындағы бұрын алты рет сотталған кәнігі қыл­мыс­кер Леонид Власенко болуы әбден мүмкін.

Алайда, бұл да оңай ұйғарым. Олай дейтініміз сол, бұрынғы коммунистік империялық жүйенің біреудің қолы­мен от көсеуге бейім болғаны айтпаса да түсінікті. Иә, Қайраттың тағ­­дырына байланыс­ты күні бүгінге дейін анықталмай келе жатқан жұмбақ жағ­дайдың бірі осы».

Шынында да Қ.Рысқұлбеков­тің өлімі жұмбақ жағдайда қалып отыр. Ал Семейді ұлылар мекені деп жатамыз. Алаш қай­рат­кер­лерінің ізі де осында қал­ған. Желтоқсан қаһарманы өмірі­­нің соңы да осы Семеймен ты­ғыз бай­ланысты. Қаладағы Дос­тық үйінің алдында Қайрат Рысқұл­бековтің ескерткіші ашылды, оған анасы, туған-туыстары келіп қатысты. Айта кету керек, Ел­басы Нұрсұлтан Назарбаев Қай­рат Рысқұлбековті «Ха­лық қаһарманы» жоғары атағымен марапаттады. Әрине, бұл марапат анасының қолына табысталды.

Семейдегі  Қ.Рысқұлбеков атын­­дағы №33 мектепте оған ар­нал­ған мұражай бар.  Мектеп дирек­торы Серік Жансұлтановтың айтуынша, мұнда желтоқсан қаһарманының өміріне қатысты заттар жинақталған. Қайраттың түрмеден анасына жазған хаттары мен Жамбыл облысы Мойынқұм ауданындағы мектепте оқыған ке­зіндегі дәптерлері сақталыпты. Мұра­жай ашу туралы ұсынысқа әу бастан Қ.Рысқұлбековтің туыс­қандары бірден қолдау біл­дірген. Сөйтіп, олар мұражайға  Қайраттың жеке заттарын сыйлапты, оның оқушы кезінде таққан пио­нер галстугі де осында тұр.

«Мектебімізде жыл сайын дәс­түрлі түрде волейболдан Қайрат Рысқұлбеков атындағы ауыспалы кубок жарысы өтеді. Осының бәрі батырға деген құрметіміз. Зираты біздің мектеп орналасқан Комсомол кентінің жанында. Мұғалімдер мен оқушылар жел­тоқсан қаһарманының зиратын өз қамқорлығына алып, оның маңайын таза ұстап, гүл шоқтарын қоюды дәстүрге айналдырған. Бірақ, міне, біраз жыл болып қалды, зираттың сылағы түсіп, тастарының кейбір жерлері сынып жатыр. Оны жөндейтін қаражат бізде мүлдем жоқ», – дейді мектеп директоры Серік Жансұлтанов.

Шыны керек, бұл мәселені Серік Ғабдол­лаұлы осыдан екі жыл бұрын құлаққағыс қылған еді. Ол кезде жағдай түзелер деген оймен жазуға асықпадық. Байқасақ, проблема сол күйі тұр. Директор айтқандай, зираттың сылағы түсіп, тастары сына баста­ғанын басына барған кезде көрдік. Және қабірде екі  құлпытас тұр, біреуі басына бұрын қойылған болса керек.

«Қайраттың зираты жай зират емес, басына тағзым ететін ескерткішке де жатады, оған келіп-кететін адамдар көп, – дейді қаладағы Достық үйінің директоры Аман Тілеубаев. – Сондықтан, ескерткіштерді қорғау комитеті, «Желтоқсан» қоры, ел азаматтары, кәсіпкерлер барлығы биыл Қайрат 50 жасқа толған кезде, ел Тәуелсіздігінің 25 жылдық мерейтойында зиратты жөндеп, қалпына келтірсе, сауапты іс болар еді. Бұл істі енді сонау аязды желтоқсанға апарып тіреп қоюға да болмайды».