Патшалық және советтік биліктің тұсында «аға» атанып, айтқанын алып үйренген орыс, сөз жоқ, қазақтың еркіндігіне қуану былай тұрсын, көтере де алмай әлек... Сондықтан, бұрынғы озбырлығынан арыла алар емес.
Мысалдар мың-сан, соның біреуі мынадай: Шығыс Қазақстан облысы Глубокий ауданының (бұл ауданның атын өзгертуге тиісті қазақ атқамінерлері адал нан жеп отырған жоқ. Қ.Ғ.) Д. есімді ұлты орыс 36 жасар тұрғыны вахталық тәсілмен Мәскеуде жұмыс істейді екен.
Түсінікті ғой: мәскеуліктер өзге ұлт өкілдерін өлердей жек көруге дағдыланған. Ал мәскеуліктерге еліктеген әлгі Д. бір күні Украинаның Луганск және Донецк облыстарында жатжұртқа барып ойран салып жүрген ресейліктерге көмектеспекші болады. Автобусқа мініп, сатылап жүріп қандастарына жетіп, Луганск әуежайы үшін кескілескен атыста жарақат алады. Бұдан кейін ресейлік орыстар қазақ жерінен келген қандастарын - менсінбеді ме, сенбеді ме, қорлады ма, – ол жағы белгісіз, әйтеуір Д. қайтадан Қазақстанға жеткен...
Д. жақында сотталды. Заң бойынша 7 жыл қатаң тәртіпті бақылау түрмесінде қамауда отыруы керек еді, кенет, қаралаушы немесе айыптаушы прокурордың жүрегі «жылып кетіп» жат елге барып, қолына қару алған адамға шартты түрде ғана 3 жыл сұрады. Бір «ғажабы» әдетте қабағын қар басатын сот бұған келісе кетті...
Есесіне, әлемжеліде ғана «Ресейдің ақпарат құралдарын Қазақстанда таратуға тиым салу керек» - деп, жәй ғана өз пікірін айтып, сөз айтқан (Ескерте кетейік: Шығыс Қазақстан облысының тұрғыны, ұлты орыс Д. секілді қолына қару алып, соғыспаған. Қ.Ғ.) Батыс Қазақстан облысының тумасы, ұлты қазақ, «Мұхтар Айжан» атты логині бар қандас бауырымыз «Ұлтаралық қатынастарды қоздырды» деген баппен айыпталып, 3 жыл бас бостандығынан айырылды.
Осы екі үкімнің қайсысы әділдікке жатады?..
Қазақша айтқанда: «Айран ішкен құтылып, шелек жалаған тұтылып» тұрған жоқ па?..
...Меніңше, қазақ пен орыстың арасындағы түсінбеушіліктің басы - Кремльден бастау алып, кішкентай кеңседе қозып жатыр. Мысалы, күні бүгін біздің атажұртына келген оралман қарындасымыз әрі қандасымыз, 4 сәби қазақтың анасы Эльвира ҚАДЫРОВАНЫ орыс тілін білмегені үшін ұлты орыс пен армян басшылары уақытша жатақханадан қуып шығып, жұмыстан босатып жіберіпті.
«Ата-бабамның ата қонысына жат ұлттың тілін білмегенім үшін қорланамын, өзге ұлттардан азап көрем деп көшіп келгенім жоқ! Маған өзгелерді айдап салып, төрт адамға ұрғызды...» - деп, намыстанып, өз құқын қорғауға ұмтылып, небәрі жұмысына Келісім-шарт қана сұраған Эльвираны мұрындарына есекқұрт кіріп, кімнің нанын жеп жүргендігін ұмытқан зорлықшыл басшысымақтары: «Ұжыммен сиыспады» – деп міңгірлейтін көрінеді...
Сонда әлгі басшысымақ-келімсектер қазақтың қызын қандай «қызметтен» қуып отырғанын білесіз бе? Эльвира Қадырованың «қызметі» – еден жуушы...
Қазаққа еден жууды бермей, қазақтың жеріндегі баспанасынан (жатақхана) қуатындай бұлар кімдер?!.
Айналайын, қазақ бауырларым! Біз ата-бабасының туған топырағында бір қазақты да қорлатпауымыз керек! Әр қазаққа қиянат - бар қазаққа жасалған қиянат, деп түсінуге тиіспіз. Қандасымызға жасалған зорлықтың – күні ертең өз басымызға жетуі әбден мүмкін!
Құқық қорғау орындары, әсіресе, ұлттық қауіпсіздік комитеті ұлтаралық қатынастардың аса нәзік мәселе екендігін ескеріп, ерекше сақ әрі мұқият болуы керек, деп ойлаймын.
Қажымұқан ҒАБДОЛЛА
qazaquni.kz
