Дания Еспаева: Тауарды таңбалау – жасырын салық

«Ақ жол» фракциясы Сауда министрлігіне тауарларды міндетті таңбалау мәселелерінде Қазақстанның мүддесін қорғауды талап етеді. Бұл туралы бүгін Мәжіліс отырысында фракцияның депутаты Дания Еспаева айтты.

Естеріңізге сала кетейік, ағымдағы жылы Еуразиялық экономикалық одақта тауарларды сәйкестендіру құралдарымен таңбалау туралы келісім күшіне енді. «Ақ жол» фракциясы оны ратификациялауды қолдамады, бірақ аз дауыс берушілер қатарында болды. Партия міндетті таңбалауды енгізу іс жүзінде қосымша салық екенін және бұл жасырын салық мемлекеттік бюджетке емес, жеке коммерциялық компаниялардың пайдасына жіберілетіндігін айтты.

Президент Тоқаев Қазақстан халқына жолдауында «Үкімет Салық кодексінде қарастырылмаған барлық төлемдерге тыйым салуы керек. Бұл мәні бойынша қосымша салықтар» деген болатын.

«Бүгін біз тауарларды таңбалау мәселесіне қайта оралуға мәжбүрміз. Өйткені, егер Қазақстанда осы уақытқа дейін тек табиғи жүннен жасалған бұйымдар міндетті түрде, ал, темекі және алкоголь өнімдері, сондай-ақ дәрі-дәрмектер пилоттық таңбаланса, Ресейде 2019 жылы бірқатар күнделікті тауарларға, соның ішінде тамақ өнімдеріне міндетті таңбалау енгізілді. 2024 жылға қарай барлық тауарлардың жалпы таңбалануы жоспарлануда», - деді «Ақ жол» партиясының депутаты Дания Еспаева.

Келісім әр елдің өз аумағында тауарларды міндетті таңбалауды дербес енгізуге құқығы бар. Бірақ Одақтың басқа мүшелері осы аумаққа кіру үшін таңбалауға қойылатын талаптарды сақтауы керек.

Депутаттардың пікірінше, Еуразиялық экономикалық одақтың ресми міндетіне кіретін Еуропалық Одаққа ұқсас біртұтас экономикалық кеңістікте тауарлар, жұмыс күші және капитал еркіндігі бұл талаптарды бұзып отыр.

Сонымен бірге Ресейде кәсіпкерлер таңбалаудың екі жақты әсерін түсіне бастады. Және Ресей сүт өндірушілерінің одағы сүт саласында таңбалауды енгізу шығындарын бағалады. Олардың есептеуі бойынша таңбалауға бір реттік инвестициялар шамамен 25 миллиард рубльді құрайды, содан кейін оған жылына шамамен 20 миллиард рубль кетеді. 2018 жылы саланың таза пайдасы 35 миллиард рубльді құрайтынын ескерсек, өндірушілердің 57% -ы дамуға емес, тауарларды есепке алу жүйесін қолдауға жұмсауға мәжбүр болады.

Депутат Д.Еспаева Алматыда өткен баспасөз мәслихатында қазақстандық және ресейлік бизнес-қауымдастықтардың өкілдері тауарлардың міндетті түрде таңбалануына қарсы болғанын еске салды. Себебі, бұл өнім бағасының 10% -дан астам өсуіне әкеледі.

Қазақстан Сүт одағының өкілдері тек сүт өнімдеріне бақылау-сәйкестендіру белгілерінің жылдық бағасы 3 миллиардтан астам теңгені құрауы мүмкін, бұл тауарлардың бағасына қосылады деп мәлімдеді.

Сондай-ақ, алкогольсіз сусындардың қазақстандық өкілдері жабдықтар мен бағдарламалық қамтамасыздандыру жиынтығы бойынша шығындарды есептеді. Ірі өндірушілер үшін 428 млн. теңгеге дейін, орташа өндірушілер үшін 171 млн. теңгеге дейін, шағын бизнес үшін 1,6 млн.теңге және дистрибьюторларға 3,7 млрд көлемінде шығын болмақ.

Ресей тарабы міндетті түрде таңбалануға жататын тауарлардың тізімін тұрақты түрде кеңейтуде. Сонымен қатар, бүгінгі таңда бірқатар шағын және орта тауар өндірушілердің банкротқа ұшырайтынын болжауға болады. Олардың орнын объективті түрде Ресейдің ірі өндірушілерінің тауарлары басады.

Қазақстандық тікелей сату қауымдастығының мәліметтері бойынша, бүгінде компаниялардың тікелей сатылымына 14 мыңнан астам кәсіпкер қатысады. Сонымен қатар, салық төлеушілердің тек осы санаты үшін 2D сканерлерді жарақтандыру құны сканердің өзіндік құнына байланысты 538 миллионнан 1,6 миллиард теңгеге дейін болады. Тек 7 тауарлық затты белгілеу кезінде бизнес жылына 19 миллиард теңгені таңбалауға жұмсайды. Тізімнің кеңеюімен экономикаға және біздің азаматтарға ауыртпалық барған сайын арта түседі. Президенттің Салық кодексінде қарастырылмаған салық дегені осы емес пе?

Салыстыру үшін айтар болса, бүкіл Қазақстанның жер салығы 17 миллиард теңгеден аспады.

«Қазақстан халқы жеке компанияға өз қалтасынан қосымша 19 миллиард теңге төлейтіні белгілі болды. Мұның бәрі бүгінгі инфляция мен Үкіметтің бағаны тұрақтандыруға деген талпынысының аясында», - деді Еспаева.

Осыған байланысты, «Ақ жол» фракциясы тағы бір рет Сауда министрлігіне бұл мәселені ЕАЭО комиссиясының сайтында қарауды жауапкершілікпен қарауға шақырады. Дауыс беру кезінде Қазақстан жауапкершілікті алып, міндетті түрде таңбалануға жататын тауарлар тізімінің негізсіз кеңеюіне жол бермеуі керек.

«Ақ жол» фракциясының депутаттары бұл біздің елдің ұлттық экономикалық мүдделерін қорғау мәселесі деп санайды.

«Ақ жол» партиясы және оның парламенттік фракциясы сайлауалды бағдарламасын жүзеге асыру мен сайлаушылардың мүдделерін қорғау жұмыстарын жалғастыруда.