"КЕҢЕСТІК БИЛІК КЕЗЕҢІНДЕ ДИГРАФТАН ҚАШЫП ЕДІК" - тарихшы

1938 жылы 2 қаңтар күні Н.Өмірзақовтың төрағалығымен өткен ҚазОАК Президиумының мәжілісінде «Қазақ әліпбиі мен огфографиясындағы кейбір өзгерістер туралы» мәселе қаралып, Қазақ КСР ОАК Президиумы мен ХКК еңбекші көпшіліктің қалауын ескере отырып және қазақтың әдеби тілін одан ары дамыту, жазуды, орфографияны жетілдіру және интернационалдық терминдерді дұрыс көрсету мақсатымен қаулы қабылдады.

Оның бірінші пунктінде:

1. Қазіргі қазақ әліпбиінің құрамына жаңа белгілер енгізілсін: - өзінің жеке мәні бар «f» әрпі (орыстың «ф» әрпіне сәйкес), өзінің жеке мәні бар «х» әрпі (орыстың «х» әрпіне сәйкес) және қазақ әліпбиінің «v» белгісінің мәні оған орыстың «в» мәні беріліп ауыстырылсын», – деп жазылса;

2. пункті бойынша қазақ әліпбиіндегі қостаңбалы «uv» және «yv» белгілерінің орнына - «u» белгісі, «ij» және «ьj» белгілерінің орнына – «і» белгісі енгізілді. Сондай-ақ, жартылай дауысты «j» сақталып, жіңішке дауысты «і» әрпі енгізілді.

Сонымен қатар, ұзын дауысты «u» сақталып, қысқа «й» енгізілді [ҚРОММ, 195-қ., 4-т., бірбәлесінші іс, бірнешінші п.]. Ал Ағарту халық комиссариатына осы өзгерістерді оқу процесіне енгізу тапсырылды.

Сәбит Шілдебай, Фейсбук парақшасынан