ТАРИХИ БОЛМЫСЫМЫЗДЫҢ АЙНАСЫНДАЙ

Зейнолла Сәнік – қазақ әдебиеті мен мәдениетіне өлшеусіз үлес қосқан көрнекті жазушы, тарихшы, этнограф, публицист әрі фольклортанушы. Оның шығармалары қазақ халқының тұрмыс-тіршілігі, тарихы, мәдениеті мен руханияты туралы маңызды деректерге бай. Ол Қазақстан мен Қытай қазақтары арасындағы мәдени байланысты нығайтуға зор еңбек сіңірген тұлғалардың бірі. Ғалымның зерттеулері қазақ халқының этнографиялық және тарихи ерекшеліктерін жүйелі түрде сипаттап, ұлттық сананың қалыптасуына ықпал етті.

Зейнолла Сәнік 1935 жылы Қытай Халық Республикасының Шыңжаң өлкесінде дүниеге келген. Ерте жасынан білімге құштар болған ол, қазақ әдебиеті мен тарихына қызығушылық танытып, ғылыми-зерттеу жұмыстарымен айналыса бастады. Оның шығармашылық жолы қазақ халқының тарихи мұрасын сақтап, дамытуға арналған маңызды кезеңдерден тұрды.

Жазушы өз шығармаларында қазақ халқының ұлттық бірегейлігі мен тарихи дамуын сипаттауға үлкен мән берді. Оның еңбектері ұлттық сана-сезімді қалыптастыру, тарихи шындықты ашу және мәдени мұраны сақтау мақсатында жазылған. Зейнолла Сәнік қазақ фольклоры мен этнографиясына терең бойлап, құнды деректер қалдырды. Оның ғылыми еңбектері қазақ халқының этнографиялық ерекшеліктерін айқындап, көшпелі өркениеттің бай мұрасын зерттеуге бағытталды.

Зейнолла Сәніктің еңбектері қазақ тарихына, фольклорына, этнографиясына қатысты кең ауқымды тақырыптарды қамтиды. Оның ең маңызды еңбектерінің қатарында мыналар бар:

«Қаракерей Қабанбай батыр» – бұл еңбекте қазақ халқының ұлт-азаттық күресіндегі Қабанбай батырдың орны мен оның тарихи рөлі жан-жақты сипатталады.

«Зекең – күй талғамайтын жазушы еді. Ойына келген дүниені бірден қағазға түсіріп, кейін оңашада өңдеп, толықтыратын. Көрген-білгені көп, еске сақтау қабілеті өте мықты болатын. Әр шығармасына үлкен жауапкершілікпен қарады», – дейді.

Зейнолла Сәніктің еңбектері қазақ халқының тарихи-мәдени мұрасын ғылыми тұрғыдан зерттеуге айрықша үлес қосты. Оның зерттеулері этнографиялық, тарихи және әдеби дереккөздер ретінде аса құнды. Ғалымның жинақтаған материалдары қазақ халқының рухани әлемін, әлеуметтік құрылымын, тарихи даму жолдарын түсінуге көмектеседі.

Оның шығармалары бүгінгі күнге дейін қазақ мәдениеті мен руханиятын зерттеушілер үшін таптырмас мәліметтер көзі болып табылады. Зейнолла Сәніктің еңбектері арқылы біз қазақ халқының өткеніне, тарихи тұлғаларына, дәстүрі мен әдет-ғұрпына терең бойлай аламыз.

Зейнолла Сәнік – қазақ халқының тарихы мен мәдениетін зерттеуде үлкен еңбек сіңірген тұлға. Оның ғылыми еңбектері қазақ этнографиясын зерттеуде маңызды рөл атқарады. Зерттеушінің шығармалары ұлттық құндылықтарды дәріптеуге, қазақ халқының тарихи мұрасын сақтауға ықпал етеді. Оның мұрасын насихаттау және зерттеу қазақ әдебиеті мен тарихына бей-жай қарамайтын әрбір азаматтың міндеті болуы тиіс.

Зейнолла Сәніктің еңбектері болашақ ұрпақ үшін құнды мұра болып саналады. Оның зерттеулері арқылы қазақ халқының мәдени мұрасы мен тарихи болмысын тереңірек түсінуге мүмкіндік бар. Осылайша, Зейнолла Сәніктің мұрасын зерделеу қазақ әдебиеті мен этнографиясын дамытуда маңызды қадамдардың бірі болып қала бермек.

Арайлым Қаналықызы

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ,

Журналистика факультетінің 

3 курс студенті