Қазандағы қайғылы оқиға Қазақстанға сабақ бола ма?

«Ақжолдықтар» еліміздегі білім беру нысандарыдағы қауіпсіздік талаптарын қайта қарауды талап етті. Бұл туралы депутат Андрей Линник Мәжілістің жалпы отырысында мәлімдеді, - деп хабарлайды "Қазақ үні".

ҚР Премьер-Министрі

А.Ұ. Маминге

Кешегі Қазан мектебіндегі қайғылы оқиғалар бәрімізді үрейлендірді, онда 19 жастағы жігіт оқ атып, оқушылар мен мұғалімдерді жаралады. Зардап шеккендердің туыстары мен жақындарына қайғырып көңіл айтамыз.

Мұндай қайғылы оқиғалар мұхиттың арғы жағында ғана болатын сияқты, онда қару-жараққа либералды көзқарастар бар. Алайда, жақында олардың өздері бұл мәселені қайта қарауды қалап отыр.

Бірақ мұндай жағдай көрші Ресей Федерациясында орын алды, онда қару-жарақ айналымы және білім беру объектілерінің (аумақтарының) қауіпсіздігі туралы ережелер өте қатал. Осы орайда іздің мектептер мен мектепке дейінгі мекемелердің терроризмге қарсы қауіпсіздігі туралы заңнамадағы біздің талаптарымызға назар аударуға мәжбүрміз.

Осылайша, Үкімет 2015 жылғы 3 сәуірде «Террористік тұрғыдан осал объектілердің терроризмге қарсы қорғалу жүйесіне қойылатын талаптарды бекіту туралы» №191 қаулы қабылдады, оған білім беру ұйымдары мен оған іргелес ашық аумақтар енгізілді.

Көрсетілген қаулыға сәйкес, сыйымдылығы 3 мың оқушыға дейінгі білім беру объектілері міндетті түрде телевизиялық бейнебақылау жүйесімен жарақтандырылуы тиіс.

Ал сыйымдылығы 3 мыңнан астам адам оқитын білім беру объектілерінде бейнебақылаудан басқа күзет сигнализациясы құралдары, бақылау, кіруді басқару және хабардар ету жүйелері міндетті түрде болу керек.

Бары осы ма?! Қаулының бастамашыларының пікірінше, осы қауіпсіздік шаралары жеткілікті ме?!

Мектептердегі күзет функцияларын көбінесе зейнет жасындағы вахтерлер орындайды, кейде олармен сыпайы және сенімді сөйлесудің өзі ғимаратқа кедергісіз кіру үшін жеткілікті. Егер зұлым ниеті бар адам келсе, алдында тұрған қарт күзетшіден ол қандай қарсылықты сезінеді алады?

Осыған ұқсас сұрақтар өте көп.

Неліктен мемлекеттік органдардың көптеген ғимараттары қол жетпейтін бекініс секілді, оларда әскерилендірілген күзет және бес метрлік қоршаулар бар, кез-келген агрессивті адамның шабуылына төтеп бере алатындай қорғалған. Ал мектептер, мектепке дейінгі мекемелер және олардың аумақтары өту ауласы сияқты бәріне қолжетімді?

Біздің мектептерде антитеррор бойынша оқулар қаншалықты жиі өткізіледі?

Білім беру мекемелерінің басшылары Үкіметтің «Террористік тұрғыдан осал объектілердің терроризмге қарсы қорғалуының үлгілік паспортын бекіту туралы» Қаулысын қалай сақтайды және орындайды?

Бұдан басқа, ІІМ-нің «Азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарының айналымы қағидаларын бекіту туралы» бұйрығының 57-тармағына сәйкес ҚР азаматтары тұрғылықты жері бойынша Ішкі істер органдарынан қарудың нақты түрін 18 жасқа толғанда сатып алуға рұқсат алғаннан кейін сатып алуға және ұстауға құқылы.

Неліктен біздің заң бойынша алкогольді ішімдіктерді 21 жастан бастап, ал қаруды 18 жастан бастап сатып алуға болады?

Бұл ретте, қаруға лицензия алу үшін есепте адамның жоқтығы туралы нарко және психдиспансерлерден стандартты анықтаманы ұсыну жеткілікті.

Бұдан басқа, «Күзет қызметі туралы» Заңның 18-бабының 2-тармағына сәйкес өз қызметін магистральдық теміржол желілері, магистральдық құбырлар, мұнай өңдеу өндірісі және атом энергиясы саласында жүзеге асыратын ұлттық компаниялар құрған күзет ұйымдарын қоспағанда, күзет қызметінің субъектілеріне қызметтік ойық ұзын ұңғылы және қысқа ұңғылы қаруды сатып алуға және пайдалануға тыйым салынады.

Өкінішке орай, Қазандағы жағдай бірінші рет орын алып отқан жоқ. Әртүрлі елдерде мектеп аумағына кіріп, осындай қатыгездіктерді жасайтындар мектеп оқушыларының өздері болып, олар әлеуметтік желілер мен компьютерлік ойындардың әсерінен жасаған кездер де болған.

Осыған байланысты, Мәжіліс депутаттары осы сауалда қойылған сұрақтарға жауап беруді сұрайды және келесілерді талап етеді:

1. Оқушылардың сыйымдылығына қарамастан, білім беру объектілерінің терроризмге қарсы қорғалу жүйесіне қойылатын талаптарды жарақтандыру жолымен қайта қарау:

1) дабыл хабарламаларын беру жүйелері;

2) бейнебақылау және дабыл жүйелері;

3) күзет бекеттерімен арнайы оқытылған ЖБҚ қызметкерлері;

4) бақылау-өткізу пункттері;

5) металл детекторлары.

2. Қоғамдық орындарды күзететін ЖБҚ қызметкерлеріне атыс қаруын иеленуге және мүліктік кешенді ғана емес, адамдарды да күзетуді жүзеге асыруға рұқсат ету; бұл үшін - оларға шабуыл фактісі бойынша ғана емес, қауіптің алғашқы белгілері кезінде персонал мен келушілердің өмірі мен денсаулығына қатер төндіретін адамдарға қарсы қару қолдануға рұқсат ету және т. б.

3. Мектеп психологтары мен учаскелік инспекторлардың жұмысын күшейту.

4. Атыс қаруын алып жүруге, сақтауға рұқсат беруге бақылауды келесідей қатаңдату:

1) лицензия беру жасын 18-ден 24 жасқа дейін арттыру;

2) қару-жараққа лицензия алу кезінде психикалық денсаулықты және есірткіге тәуелділікті бақылау үшін бақылаудың барабарлығын, қатаңдығын және дәрігерлердің жауапкершілігін арттыру.

Құрметпен,

ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаттары