«Ақ жол»: Өнеркәсіпті дамыту қорына өндірістік кәсіпорындарды қолдайтын барлық институттарды біріктіру керек

«Ақ жол» Өнеркәсіпті дамыту қорында өндірістік кәсіпорындарды қолдау жөніндегі барлық даму институттарын біріктіруді және қайталанатын квазимемлекеттік құрылымдарды жоюды талап етеді. Фракцияның тиісті депутаттық сауалын Андрей Линник мәлімдеді.

***

2016 жылғы 30 шілдедегі №450 Үкімет қаулысымен бекітілген индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау шараларын іске асыруға уәкілетті ұлттық даму институттарының тізбесіне сәйкес Қазақстанда «QazIndustry», «QazInnovations», «KAZAKH INVEST», «KazakhExport», «QazTrade» және басқалары сияқты мемлекетке тиесілі 100% 13 акционерлік қоғам құрылды. 

Бұл құрылымдарды қамтамасыз етуге бюджеттен қанша бөлінетіні белгісіз, өйткені олар іс жүзінде ешкімге есеп бермейді.

Жоғарыда аталған компаниялардың жүздеген адамнан тұратын қызметкерлері және кеңселерді жалға алуға, көлікке, өкілдік шығыстарға, оның ішінде шет елдердегі шығыстарды есептемегенде, миллиардтаған теңге сыйлықақылар мен бонустарды қамтитын жалақы қоры бар. 

Бұл құрылымдар мемлекет бөлген қаражаттың едәуір бөлігіне иелік етеді, ұстайды және жаратады. Алайда осы қаражат іс жүзінде отандық бизнесті қолдауға бағытталуы керек. Бірақ олардың әрқайсысы өзін бизнес-менеджер деп санайды, ал кәсіпкерлер олар үшін тек жалықтыратын өтініш берушілер.

Кейде бұл шенеуніктер өнеркәсіпті дамыту үшін жұмыс істейді ме, әлде шенеуніктердің пайдасы үшін өнеркәсіп құрыла ма, түсініксіз. 

Олардың көпшілігінің жұмысын түпкілікті түсіну мүмкін емес: мысалы, экспортты қолдаумен бір уақытта бірнеше құрылым айналысады. Бұл басқа бағыттарда да көрініс табады.

Нәтижесінде мұндай құрылымдар кәсіпкерлерді бір институттан екінші институтқа, ал онда кабинеттен кабинетке жіберетін жағдай қалыптасады.

«Ақ жол» ҚДП фракциясы «Өнеркәсіптік саясат туралы» заң жобасын талқылау кезінде осы даму институттарының барлығын тарату туралы нақты ұсыныс енгізіп, оларды артық бюрократиялық кедергілерден өтіп, кәсіпкер жүгіне алатын бір ұйымға біріктіргенін атап өту керек. Біз осы бытыраңқы және өзіндік құрылымдардың функцияларын өнеркәсіпті дамытудың бірыңғай қорына беру керек деп санадық және санаймыз.

Алайда, Үкімет олардың жұмысын «бір терезе» қағидаты бойынша ұйымдастыруға келісіп, біздің ұсынысымызды бұғаттады. Бірақ мұндай шешім бүгінде әрбір осындай институт өз қалауы бойынша қабылдаған шешімдердің бытыраңқылығы мен сәйкессіздігі мәселесін шешпейді.

Іс жүзінде нақты шешімдер уәкілетті органдардың және сол саны көп институттардың еркіне қалдырылды. Ал артықшылықтар, жеңілдіктер және миллиардтаған сомалар туралы айтатын болсақ, онда уәкілетті органдарға сыбайлас жемқорлық тәуекелдері де жатады.

Қағазбастылық процесі және жаңа «синекуралардың» барлық есептері үшін бизнесті қолдау қандай да бір жолмен артта қалып, екінші деңгейге итерілді.

Сонымен қатар, есеп комитетінің есептеріне сәйкес, кәсіпкерлікті дамытуға бөлінген бюджет қаражатының қанша бөлігі кеңселерде, миллион жалақы мен сыйлықақыларда және әртүрлі қорлардың, орталықтар мен институттардың басқа шығындарында, ал қаншасы бизнестің өзіне жететінін түсіну мүмкін емес.

Біздің қазақстандық көптеген кәсіпкерлер бүгін кәсіпкер Анастасия Татулованың өткен жылы Петербург Халықаралық экономикалық форумында айтқан сөздерін қайталауға дайын: «Сіз бізге түкірсеңіз, біз сізді жек көреміз».

Жоғарыда баяндалғанға байланысты, құрметті Әлихан Асханұлы, бюрократиялық құрылымдардың көбеюі мен функцияларының қосарлануын болдырмау мақсатында «Ақ жол» депутаттық фракциясы өндірістік кәсіпорындарды қолдау жөніндегі барлық институттарды қайталанатын құрылымдарды жоя отырып, Өнеркәсіпті дамыту қорына біріктіру мәселесін қарастыруды орынды деп санайды.

Құрметпен,

«Ақ жол» фракциясының депутаттары