Мәжіліс депутаты шағын кәсіпкерлердің мәселесін көтерді

«Ақжолдықтар» акцизделетін тауарларға ілеспе жүкқұжаттар және шағын бизнеске арналған цифрлық таңбалау бойынша мәселені көтерді.

Қазақстан Республикасының Қаржы министрі

Е.Қ. Жамаубаевқа

Құрметті Ерұлан Кенжебекұлы!

Ақ жол фракциясына сауда саласындағы шағын бизнестен акцизделетін тауарларға ілеспе жүкқұжаттар (бұдан әрі - ТІЖ) және оларды цифрлық таңбалау бойынша проблемалар туралы өтініштер келіп түсуде.

Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитеті оператор болып табылады.

Пилоттық жобаның мерзімі ұзартылды. Әрине, ниет түзу екені түсінікті, тауарларды қадағалау, цифрландыру, есепке алу, бюджетті толықтыру тетігі қажет. Бірақ бүгінде бізде көптеген проблемалар бар, оған көптеген өтініштер дәлел бола алады. Жеке кәсіпкерлер, «үйдің жанында» деп аталатын шағын дүкендердің өкілдері ерекше қиындықтарға тап болуда.

Мәселен, акциздік тауарларды цифрлық таңбалау кассалық аппараттарды қайта бағдарламалауға, есептеуіш құрылғыларды сатып алуға, компьютерлерді, модемдерді сатып алуға немесе жаңартуға, интернетті орнатуға әкеп соғады. Осының барлығы бір кәсіпкерге орта есеппен 400 000 теңге көлемінде шығын алып келеді. Сонымен қатар, жеке кәсіпкерлердің көпшілігі мұндай соманы төлей алмайды.

Ақпараттық технология сауаттылығының төмен деңгейіне және шағын бизнес өкілдерінің негізгі бөлігінің материалдық жағдайының нашарлауына байланысты Алматы сияқты мегаполисте де бұл жаңалықты толыққанды енгізу мүмкін емес, олай болса ауылдық жерлер туралы не айтуға болады.

Қазіргі уақытта елімізде 50 мыңнан астам шағын дүкен бар, олар 200 мыңға жуық жұмыс орнын ашты. Олар бюджетке түсетін кірістің едәуір бөлігін қамтамасыз етеді, халық үшін өнімдер мен тауарларға қадамдық қолжетімділікті қамтамасыз етеді.

Тауарларды сату процесінде кідіріс пайда болуда, бұл клиенттердің наразылығын тудыруда, әсіресе дүкендерге сұраныс жақсы кезде.

Мысалы, егер сканер оқымаса немесе қатып қалса, онда өнімнің бір бөлігін өткізуге шамамен 4-5 минут уақыт кетеді, өйткені барлық штрих-кодтар бірден оқылмайды, сонымен қатар тауарларды виртуалды қоймадан алып тастау керек және сатып алушылар күтуге мәжбүр.

Есеп беру әдісінің өзі бухгалтерлік білім мен тәжірибенің өте қиын деңгейін болжайды. Жүйенің үздіксіз жұмыс істеуі үшін белгілі бір уақытқа IT мамандары қажет, бұл қосымша шығындарға әкеледі.

Ағымдағы жылдың 26 қаңтарында мемлекет басшысы «биылғы жылы шағын және орта бизнесті қолдау ерекше маңызды» деп, Салық кодексін оңтайландыру керектігін атап өтті, алайда іс жүзінде бизнес біртіндеп барлық жаңа енгізілімдер мен есептерге толып жатыр.

Мемлекеттік кірістер департаменті бизнестің мүдделері мен ұмтылыстарын ескеруі керек. Егер сіз бірдеңе қоссаңыз, онда бір нәрсені алып тастау керек. Егер осы пилоттық жобаны енгізсеңіз, онда реттеуді оңайлату қажет. Мысалы, бизнесті жүргізу шарттарының теңгерімін қамтамасыз ететін тауарлардың белгілі бір түрлерін өткізуге арналған лицензияларды алып тастау қажет.

ТІЖ-мен байланысты жеке мәселе - акцизделетін тауарларды тасымалдау кезінде мемлекеттік шекараны кесіп өту. Онда ақпараттық бағдарламалардың іркілуіне және жете жұмыс істемеуіне байланысты автокөліктер тауарды қабылдауды растауды күтіп, шекараларда тұрып қалуға мәжбүр болады.

Осыған байланысты біз келесілерді қажет деп санаймыз:

- Барлық ескертулерді ескере отырып, осы бағдарламаны пысықтау.

- «Үй жанындағы» дүкен иелерін салық төлеушілердің жеке санатына бөліп, оларға «ТІЖ растау» деген бір ғана опцияны қалдыру керек, бұл тауарды қабылдауды білдіреді, ал салық қызметтері одан әрі қозғалысты және өткізуді онлайн кассалар арқылы қадағалай алады.

Жоғарыда көрсетілген міндеттер мен осы саладағы әлеуметтік шиеленісті шешу бойынша шұғыл шаралар қабылдауды сұраймыз.

Құрметпен,

«Ақ жол» ҚДП фракциясының депутаттары

М. Раманқұлов

А. Перуашев

А. Әбілдаев

Е. Барлыбаев Б. Дүйсембинов

С. Ерубаев

Д. Еспаева

А. Жұмабаева

К. Иса

А. Линник

Е.Өмірғали

А. Сембинов