Әділет министрі мәжіліс депутаттарын сайлауды қашан өтетінін айтты

ҚР Әділет министрі Қанат Мусин Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингте Мемлекет басшысының тапсырмасы аясында ел парламенті нақты қалай нығайтылатынын және қазақстандықтардың депутаттарды тікелей сайлауы жоспарлануда ма, жоқ па, соны айтты, деп хабарлайды Zakon.kz.

Ең алдымен, Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің басшысы атап өткендей, Парламенттің реформалары тұрғысынан депутаттарды сайлау жүйесі өзгеруде.

Мәселен, оның айтуынша, егер қазір Мәжіліс депутаттары партиялық негізде сайланатын болса, Конституцияға және «Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» және «Қазақстан Республикасының Парламенті туралы» конституциялық заңдарға тиісті өзгерістер мен толықтырулар қабылданғаннан кейін, Қазақстан Республикасы», депутаттардың 30%-ын аумақтардан тікелей қазақстандықтар, ал 70%-ын партиялық тізім бойынша сайлайтын болады.

Белгілі бір аумақтан халық арасынан сайланған депутат өз міндеттерін, сайлау алдындағы уәделерін орындамаған жағдайда сайлаушылар кері шақырып алуы мүмкін, яғни депутаттық мандатынан айырылуы мүмкін. Бұл алға жасалған үлкен қадам. Сенатты құру тәртібі де өзгеруде, бұл туралы жоғарыда айттық: 15-тің орнына 10 депутатты президент тағайындайды, оның бесеуін – өз қалауы бойынша, бесеуін – ҚХА ұсынысы бойынша, - деді Қанат Мусин.

Сонымен қатар, министрдің айтуынша, парламентке Конституциялық Соттың, Жоғарғы Сот Кеңесінің жоғары лауазымды тұлғаларын тағайындауға келісім беру, Адам құқықтары жөніндегі уәкілді иммунитеттен айыру туралы мәселені шешу және сот отырысының қорытындысын тыңдау бойынша қосымша жылына екі рет Мәжілістің Жоғарғы Төрелік палатасының өкілеттіктері берілген.

Парламенттің өкілеттігі және Парламенттің заңдарды қабылдау, басқа палатаның немесе Президенттің қарсылығын еңсерудегі өкілеттіктерін бөлу – осының барлығы Парламент рөлін күшейтеді. Билік тармақтары арасындағы тепе-теңдік айтарлықтай өзгеруде. Конституцияға өзгертулер мен толықтырулар қабылданғаннан кейін Парламент және сайлау туралы конституциялық заңдарға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заңдар қабылданады, жетінші шақырылым депутаттарының өкілеттік мерзімі аяқталғаннан кейін сайлау жаңа заң бойынша өтеді. Жүйесі – яғни 30%-дан 70%-ға дейін. Жаңа өзгертулер мәжіліске 29 депутатты аумақтық округтерден тікелей халықтың сайлауы арқылы таңдауға мүмкіндік береді, - деді Қанат Мусин.