Жақында «Ұлан» газетінен бір мақаланы оқып, жағамды ұстадым. Неге дейсіз ғой? Себебі, қазақ киносының жарық жұлдыздарының бірі «Менің атым Қожа» фильмінің көрсетілуіне тиым салмақшы екен. Ұрпақтың психологиясына кері әсер етеді екен дейді.
Түріктің талай киносы көгілдір экранымызда тайраңдап жүргенде, біздің жақұт шығармаларымыз оның көлеңкесінде неге көрінбей жатуы қажет? Қожадан үлгі алмасаң, оғаш қылық байқамадым. Тәртібі бұзылған оқушы өзінің ұстаздарының, ата-анасының алдында кешірім сұрап жатса несі бар екен? Бұзық бала дейтіндей емес, кинода Қожаны өзінің өмірінде әкесі жоқ болып қиналса да, қатарын күлдіріп, көрерменді үлкен ой мен сұлулықтың арасына кіргізетін кейіпкер етіп көрсетеді.
Түріктің «Денизін» күллі қазақ жолықтырды. Шындықты көрсетеміз деп, нағыз өтіріктің қаймағын бейнелейді. Нағыз махаббатты суреттейміз деп, бүгін біреумен жүреді, ертесі оның жақын құрбысымен жүретін жастардың арасынан жоқ махаббатты көрсетсе, нағыз сүйіспеншілікке толы отбасыны көрсетеміз дейді. Бірақ үйдің отағасы жас қызбен қолтықтасып кетсе, балалары бір-бірін жек көреді. Анасы балаларының әкесін ұнатпай тыржиып жүреді. Ал, міне, өнегесі мен берекесі жарасқан түріктің ұлы кинолары осы ма?
Одан қала берсе, бір уыс дәрі ішіп алады, бірақ ол өлмейді. Өкініштісі, тірі қалып жатады. Неге өкініштісі дейсіз ғой? Себебі қазақ жастары «мен Пелин ханым секілді дәрі ішіп алсам, сосын ата-анам менің жағдайымды түсінер еді» деген оймен өзінің жас өмірінің қиылып кеткендігін байқамай қалып жатады.
Үндінің кинолары тәп-тәуір еді, бірақ жастайынан тұрмысқа шыққан Анандиді бізге көрсетеді. Жарайды, ол үнді халқының ертедегі бір дәстүрі шығар. Бірақ олардың мәдениеті бізге неге керек? Әлде қыздарымыздың шекесіне қызыл бояқ жағып, құлағынан мұрнына дейін тесіп, үндінің жігітіне ұзатып жібергелі жатыр ме едік?
Осындай тәрбиесі мен мағынасы жоқ киноларды көрсетіп, неге тек жазушы Бердібек Соқпақбаев пен белгілі кинорежиссер Абдолла
Қарсақбаевтардың ұлы туындысы - «Менің атым Қожаны» көріп қалды екен!? Мысалы, мен қанша тиым салса да, «Менің атым Қожаны» көретін боламын. Яғни, мен жақұт шығарманың экраннан алынып тастауына үзілді-кесілді қарсымын!
Менің ашуыма тигені, рухы биік қазағымның киноларының дәрежесін асқақтатудың орнына баса береді. Бір нәрсе айтайын: бұрында Құдайдың қазанында 10 орыс, 10 неміс, 10 қазақ қайнап жатса керек. Сонда 10 немістің әрқайсысына жүз-жүзден, 10 орысқа он-оннан күзетші қойыпты. Құдайдан біреу сұрапты «неге қазаққа күзетші қоймағансың?» деп. Сонда жүз немістің біреуі шықса, яғни бүкіл неміс қашып кетеді деген сөз. Біреуі шықса, қайтсе де қалғандарын құтқарады. Ал орыстың біреуі шықса, өз жайымен кете береді. Қазақтың біреуі шығып бара жатса, біреуі аяғынан тартып, «біз осында жатқанда, сен қайда барасың?» дейді екен.
Әй, қазақ-ай! Өзіміздің елімізде, жерімізде орысша сөйлеп, жұлдыздай жарқыраған туындыларымызды көре алмай қалмасақ болғаны.
Айгерім ЖАҚСЫЛЫҚ ,
Алматы облыстық И.Нүсіпбаев атындағы
№4 мектеп-интернаттың 10-сынып оқушысы.
www.qazaquni.kz
