Отандық ғалымдарды халықаралық деңгейде таныту үшін жүйелі шаралар қолға алынған - Арайлым Есенбекқызы

Елімізде жоғары білімді дамыту, жас ғалымдарды қолдау, ғылым деңгейін арттыру мақсатында қандай тыңғылықты шаруалар атқарылып жатыр? "Қазақ үні" ақпарат агенттігі осы мәселе жөнінде Биология және биотехнология факультеті, биофизика, биомедицина және нейроғылым кафедрасының PhD, аға ғылыми қызметкері Есенбекова Арайлым Есенбекқызы

- Қазақстанда жоғары білімді дамыту мақсатында қандай жұмыстар жасалып жатыр?

Қазақстан білім саласына бөлетін гранттар көлемі басқа мемлекеттермен салыстырғанда көп, бұл студенттердің білім алу мүмкіндігін арттыруға мүмкіндік береді. Университеттерде шетелдік профессорларды тарту арқылы оқу сапасын арттыру, заманауи білім беру әдістемелерін енгізу де назарда. Сондай-ақ, ұлттық ғылыми деректер базаларын жаңарту, Open Science қағидаттарын енгізу арқылы Қазақстандық зерттеулерді халықаралық қауымдастыққа жеткізу мақсат етілген.

- Жас ғалымдарды қолдау қаншалықты деңгейде?

- Жас зерттеушілерге арналған мақсатты гранттар мен стипендиялар ұсынылып жатыр. Мысалы, солардың бірі «Жас ғалым», «500 ғалым» мемлекеттік бағдарламалары. Жас ғалымдардың ғылыми жобаларды өз бетімен жүргізуіне жағдай жасалады. Дегенмен, қазіргі қолдау деңгейі әлі толық жеткілікті деп айту қиын, өйткені кейбір ғылыми орталықтар мен лабораторияларда техникалық база мен құрал-жабдықтардың жеткіліксіздігі мәселелері бар. Сол себепті жас ғалымдардың ғылымда қалып, бәсекеге қабілетті зерттеу жүргізуіне кейбір қиындықтар туындайды.

Сонымен қатар, жас ғалымдарға тұрғын үймен қамтамасыз ету, ипотекаға жолдама беру, кейде мемлекет есебінен тегін үй алу сияқты әлеуметтік қолдау шаралары қарастырылған. Мұндай шаралар жас зерттеушілердің тұрақты өмір сүру жағдайын қамтамасыз етіп, ғылыми қызметке толықтай назар аударуына мүмкіндік береді.

- Отандық ғалымдардың жұмыстарын ілгерілету үшін қандай шаралар атқарылуда?

- Ғалымдардың халықаралық ынтымақтастыққа қатысуы үшін шетелдік университеттер мен ғылыми ұйымдармен бірлескен жобалар, тәжірибе алмасу бағдарламалары ұйымдастырылуда. Бұл шаралар жалпы ғылыми қызметтің дамуына, зерттеушілердің кәсіби өсуіне және Қазақстанның ғылым саласындағы беделін көтеруге бағытталған.

Қазақстандық ғалымдардың ғылыми еңбектерін халықаралық деңгейде таныту үшін бірқатар жүйелі шаралар қолға алынған. Зерттеушілерге Elsevier баспасына тиесілі ScienceDirect сияқты жетекші халықаралық ғылыми платформалардағы мақалаларға қолжетімділік беріліп, әлемдік ғылыми деректер қорымен жұмыс істеу мүмкіндігі кеңейтілген. Бұл платформаларда миллионнан астам ғылыми материал бар, олар ғылыми зерттеулердің сапасын арттыруға және зерттеушілердің жұмысына қолдау көрсетуге мүмкіндік береді. 

Қазақ үні