ЛАТЫН алфавитінің ҚАШАН ҚАБЫЛДАНҒАНЫН қалайсыз?

16
2202

Латын алфавиті туралы өз ойыңызды айтып, сауалнамаға қатысыңыз.

[poll id=»19″]

16 ПІКІРЛЕР

  2. ӨТКЕН ҒАСЫРЛАРДАҒЫ ҚАЗАҚТАРДА АР НАМЫС МЕЙРІМ ШАПАҒАТ ДЕГЕН БАР ЕДҒОЙ.ЕНДІ СОҢҒЫ ҒАСЫРДАҒЫ ҚАЗАҚТАРДЫҢ АЗҒЫНДАП КЕТУІНЕ КІМДЕР КІНӘЛІ ЕКЕНІН ОЙЛАҒЫМЫЗДА КЕЛМЕИДІ.МӘЗ БОЛСАҚ ЛАТЫНШАҒАДА ӨТЕРМІЗ , БІРАҚ АЗҒЫНДАП КЕТКЕН ҚАЗАҚТАРДЫ ҚАЛАЙ ҚАЗАҚША СӨИЛЕТЕСІҢ,? ОРТА ЖАСТАН АСҚАНДАРДЫҢ КӨБІСІ ЛАТЫНШАҢДЫ УЙРЕНЕ АЛМАЙ МӘНГҮРТ БОЛАДЫ. СОНДА ЖАСАНДЫ МӘНГҮРТТЕТДІҢ ЕКІ ТОБЫ ӨМІРГЕ КЕЛЕДІ.БИЛІК ХАЛЫҚТЫҢ ҚОЛЫНА ӨТПЕЙ ЖАҚСЫЛЫҚ ЖОҚ .

  3. Ал менін ойымша латын алфавитіне көшу оте жақсы ұсыныс, арине коп шығын және көптеген қиыншылықтар болады алғашында, алайда Түркия мемлекетінде де алғашында латын алфавитіне көшу үшін көп дау-дамай болған, бірақ қазір барі орнына келді, олар латын алфавитіне көшті. Сол секілді бізге де бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығару қажет сияқты. Мен елбасының бұл ұсынысын қолдаймын.

  4. Шаханов өз ұлтына ғана емес, өз шығармасына да қарсы шығуда. «12-3-?» поэмасында жастарға қарсы болған қоғамның болашағы жоқ екенін көрсетеді де, өзі қарсы шығады. Латынды жастардың 80 пайызы қолдауда.Ал бір өлеңінде алжыған кемпірдің бүркітке жақсылық жасаймын деп, тұяғын кескенін келтіреді. Дәл қазір Мұқаң ұлтқа жақсылық жасаймын деп, ұлт тұяғын кесіп отыр.

  7. Тоныкөк бабамыз қолданған әріп әлі толық ашылмаған.Ең дұрысы Латын қарпіне көшу керек. Оған болашақтамемлекет түгел көшуге мәжбүр болады. қазіргісі жай орыстың көңілін аулаған саясат қой. Олар , билік айқайлап айтпайды ғой қазір «түгел көшіреміз» деп. Соны да түсіну керек.

  8. Мұқа, латынға қарсы шыққан мақалаңыз жарияланған «Абай.кз»-дегі » комменттердің басым бөлігі , яғни 150 пікірдің 120-дайы, яғни 82 пайызы сізге қарсы шығып, латын тілін қолдапты. 10-шақтысы нейтральный пікір. Сонда 20-шақтысы ғана, яғни 15 пайызы ғана сізді қолдаған болып, латынға қарсы шыққан. «Халық құдайдан бір жас кіші»-десек, Бұл Сіздің қатты адасқаныңызға нақты жауап. Енді қасыңыздағы Жүкешов сияқты қазаққа қарсы мәңгүрттерді қуып жіберіңіз де, үйіріңізге – қазағыңызға оралыңыз. «Адасқанның айыбы жоқ, қайтып үйірін тапқан соң» дегенді дана қазақ айтқан, оған арланбаңыз. Халықтан үлкен емессіз, халықтан ешкім, хан да, ақын да, батыр да үлкен емес.

  9. 1930 zhyly 15 qangtarda Sovet ukimeti professor Yakovlev bastaghan komissya usynysyn qoldap,ORYS alippbesi latyn bolu kerek degen. Tek Stalin kelispei sheshim shyqpagan. Al Lenin tubi latyngha Orys alipbesi auysu kerek degen. Internette bar bul materialdar. Biraq Muhang internetti paidalanа ma eken?

  10. Жай адам адасса – өзі ғана адасады. Ал Шахановтай елдің сүйікті тұлғалары адасса, елді де адастырады. Әсіресе, латынның саяси жетістігі мен пайдасын түсіне бермейтін, өз пікірі жоқ қарапайым халық еріп кетеді… Ал бұл Тәуелсіздік ұғымына, Алашқа – қазақтың мүддесіне қарсы тірлік.

  11. Мұхаңды осы ұақытқа дейін қолдап келген едім , бұл жолы журісінен жаңылып сандырақтап кетіпті, онысы өзінің шығармаларын кейінгі ұрпақ оқй алмайды дегені ме ? оған алаңдама аға!!!

  12. Латын әліпбиіне дәл биыл өтеміз десе де разымын. Сондай-ақ осы мәселені көтеріп жүрген журналистер, саясаттанушылар қауымының, басқа да ұлт жанашырларының еңбектеріне сәттілік айта отырып, тамшының тасты тесетінін тағы бір қаперге салғым келеді. елдегі 2500 мерзімді басылымның 500-і ғана қазақтілді болғанда, қалған 2000-ы басқа идеологияның сойылын соғып жүр. Ендігі жерде «өзіміздің» 500-дің әрбірінде ұлт жанашыры деңгейіндегі журналистер жетіліп шығып, қазақтың танымын жаһанданудың боқтығынан арашалауды, оның ішінде латын әліпбиіне көшу арқылы құлдық санадан да айығудың емі туралы айта бастағаны сірескен биліктің сұрынан шошып жүрген көңілге кәдімгідей демеу деп қояйық.

  14. *Қысқа-нұсқа
    Орыс кириллицасының отарынан шығуға қорқатындар кімдер?
    Олар сонда қазақтарды қорасынан шығарғысы келмей, латынға қарсы болып отырған Ресейді қолдай ма?

    Латын елді екіге бөледі дейді… Осындай ой қайдан шыққан өзі? Дәлел қайда? 100 пайыз қазақша сөйлегенше латыншаға өтпеймін десең, өмір бойы өтпейсің. Орыс кириллицасының отарында жайылып жүре бересің. Қазақша үйренуге кириллицаның пайдасы тиді ме? Жоқ! Ендеше болашақ латында. Алға қарау керек. Елді екіге бөліп келген – кириллица, Мұқаң айтқандай латын емес. Өйткені кириллицаны орыс пен қазақ екі түрлі пайдаланады, әрқайсысы өз әріптерімен. Мысалы, ү,ұ, і,ә,қ, ғ,ң, т.б. қазақы әріптерді қазақтан басқа орыстілділеріңнің ұрып қойғаны бар ма? Ал біз байғұс орыстың ц,щ,ь,ъ,ф,э,ч, т.б. әріптерін мұртын бұзбай қабылдауға құлдықпыз. Ал латын тек қазаққа ғана емес, бүкіл әлемде бір-ақ әріптермен қолданылады.
    Орыстың рухани отаршылдығынан құтылудың, рухани тәуелсіздіктің басты жолдарының бірі – әліппе ауыстыру. Латынға өту- тәуелсіздікті ойлайтындар үшін баламасыз байлам болу керек. Мұқаң бұрыннан қарсы болып келеді. Бірақ технология – латын алфавитінде. Яғни заманның да талабы. Ал бұған дейінгі шығармаларды латын алфавитіне аудару (Мұқаңның басты қаупі) қазіргі интернетті технология дәуірінде қиын емес. Оның ішінде аударуға жататын дарынды шығармалардың алдыңғы қатарында М.Шахановтың кітаптары тұратыны анық. Мұқа, райыңыздан қайтыңыз. Өзіңіз күресіп келе жатқан рухани тәуелсіздік, орыс отаршылдығынан құтылу үшін.
    Мысалы, мен тоқетерін айтқанда, орыс кириллицасы қорасынан, отарлықтан шығу үшін кез-келген алфавитке өтуді қолдар ем. Ал латын алфавиті кез-келген алфавит емес, маңдайалды, осы заманның, интернет дәуірінің прогрессивті алфавиті. Интернетті қарап отырсаңыз сауалнамалар мен пікірлердің 80 пайызы латынды қолдайды. Ал қарсы шығып жатқан азын-аулақтың көбісі жасы үлкен жасамыстар. Кері тартқан ғалымдар. Қазақтың тілі де, тарихы да жоқ деп жүрген, ұлттық мүддеге қарсы шығуымен атышулы Қанағат Жүкешов дейтіндер. Біздің шалдар бір сәт өздерінің қамынан да басқаны, болашақты, ұрпағының қамын ойласа болады ғой. Әрқайсысы өзінің жасап алған өзімпаздық өрісі тар «теорияларының» тұтқыны болмай, алға да бір қарау керек қой. Осы орыстың кириллица қорасынан шығуға қорқатындар неге негізсіз қалтырай беретініне түсінбеймін. Мұқаңның өзі айтып жүргендей, ТЖ деп, орыстын кириллицасынын корасынан шыгудан коркатындарды айтады. Ресейдің анау-мынау бұлталақтап, былқылдағандарды езіп-жаншып кететін империалық керзі етігін жалау болып шығады бұл.
    Бір ғана формула айтайын. Билік айтты екен деп жасанды қарсы шығуға болмайды. Ал жүдә, қарсы шыққың келіп бара жатса, РЕСЕЙ біздің латынға өтуімізге, яғни қораларынан шығамыз дегенге жанталаса қарсыласуда. Ендеше, сен де Ресейге қарсы шық! Латынға өтуді қолда. Ұлт мүддесі үшін күресіп келе жатқан тұлғалардың Қазақ мүддесін ойлаудың орнына орыс кириллицасының құрсауынан шықпайық дегені парадокс емес пе? Ресейге жаман болған нәрсе – Қазаққа жақсы болатынына кез-келген сауатты адамның миы жетпей ме? 70-жылда осыны түсінбейтіндерге таңым бар…
    Қазыбек ИСА.
    *Мақаланың толық нұсқасымен «Қазақ үні» газетінің алдағы санында таныса аласыздар.

Пікір жазу

Пікіріңізді енгізіңіз!
мұнда сіздің атыңызды енгізіңіз