ҰЛЫҚ МЕЙРАМНЫҢ ҰЛАҒАТЫ
2012 ж. 23 қазан
1243
0
Қазақтың Ұлы Даласы иісі мұсылманның ұлық мейрамы – Құрбан айтты қарсы алады.
Қасиетті Құран Кәрім және Ислам тарихында Құрбан айт – адамзаттың атасы Адам (ғ.с.) мен дәстүрлі діндердің түп тұлғасы Ибраһим пайғамбармен (ғ.с.) және оның ұлы Исмайылмен тығыз байланысты.
Әлемдердің әміршісі Алла Тағаланың бұйрығына мойынсұнып, қаншама қиналса да, сүйікті перзенті Исмайлды құрбандыққа шалуға қиған Ибрагим Пайғамбарымыздың мүлткісіз сенімі мен мықты иманына разы болған Жалғыз Жаратушымыз көктен аспан түстес қошқар түсіріп, пайғамбары мен оның ұлына шексіз мейірімін төкті. Дәп сол кезден бастап, қасиетті Құрбан айт мүміндердің мерейлі мерекесіне айналды. Құрбан айт – ораза айттан кейін 70 күннен соң есік ашып, 3 күнге созылады. Ақ түйенің қарны жарылған осынау күнгейлі күндерде қажылық өтеушілер Қағбаға жүздерін қаратып, Арафатта жалбарынып, дұға оқиды.
Құрбан сөзі – араб тілінде «жақындау» деген мағынаны білдіреді, яки, пенде сауап істері арқылы Аллаға жақындай түседі. Құрбан айттың негізгі ғибадаты құрбандық шалу – айтулы мерекенің ең маңызды амалы. Шамасы жеткен әрбір мұсылман ата-баба аруағына арнап мал сойып, құрбан шалады. Құрбандық малы – ауру, соқыр, ақсақ болмауы керек. Құрбандыққа қой, ешкі, сиыр және түйе малдары ғана шалынады. Жылқы, үйрек, қаз, тауық, күркетауық, елік секілді аң-құстар құрбандыққа жарамсыз. Бұларды құрбандыққа шалу – харамға жақын мәкрүһ болып табылады.
Құрбан айттың бірінші күні мешіттерде айт намазы оқылады. Жерге жарық түскенге дейін дұға етіліп, тілек тіленеді. Мұсылмандар бірін-бірі құттықтап, үйлерінде жайылған дастарқандарынан дәм татады. Бұл киелі күні ерте тұрып, ғұсыл алып, мұнтаздай таза киімдер киіп, хош иісті әтір суларын сеуіп, көшедегі адамдармен ашық-жарқын амандасу лазым.
Айт намазының алдында ештеңе ішіп-жемей, намазға барар жолда тәкбір айту – хазіреті Мұхаммед (с.ғ.с.) пайғамбарымыздың сүннеті. Бұл күні құрбандыққа шалынған малдың етімен нәр татып, ауыз ашу сауапты іс. Шалынған құрбанның етінен жеу – мұстахап, мұқтаж жандарға үлестіру – уәжіп.
Аллаһ Тағаланың әмірі мен Пайғамбарымыздың сүннетін орындау – Жаратушы Иеміздің ризашылығына жақындатып, ақиретте сый-сияпатына кенелтеді. Айтқа шынайы пейілімен ниет қылып, лайықты әзірленген пендесінің о дүниеде жүзі жарық болып, мол сауапқа иеленеді...
...Қазақтың қиын-қыстау, қат-қабат тарихында 1921 жылғы 5 наурызда Орынбор қаласында C.Меңдешев төрағалық жасап, алаштың арыстары А.Байтұрсынұлы мен Ә.Бөкейхандар қатысқан Төрал-
қа мәжілісінде Қазақстан Автономиялы Республикасы Орталық атқару комитеті Төралқасының «Мұсылмандар мерекесі» туралы шешімі қабылданып, 1926 жылға дейін Ораза айт – 3 күн, Құрбан айт – 3 күн, Наурыз – 1 күн ресми мереке ретінде тойланып келді...
Құдайға тәубә, міне, араға ғасырға жуық уақыт салып, мұсылмандардың мүбәрәк мерекесіне ресми мәртебе беріліп, қасиетті мейраммен қайта қауыштық.
Мүміннің жүрегіне ізгі нұрын құйған құрбандық шалудың – мал бауыздаумен ғана шектелмегені мақұл. Осынау игілікті амалда пенденің ішкі ниеті, шын пейілі, дінге бекемдігі, тақуалығы, адамдарға жанашырлығы таразыға түсіп, пендешілігі мен мәрттігі, сараңдығы мен жомарттығы да сыналады. Мұқым мұсылманды бір-біріне қайырымды болуға, қамқорлық жасауға, тұрмысы төмен бауырларына қарасуға, қиналғандарға қол ұшын беруге шақырады.
Шынайы иман – бейбіт те берекелі, әділетті де мейірімді елде орнығады. Біз әрқашан Алланы тануға, Исламды қорғауға, Құранды түсінуге мұқтажбыз. Құрбан айт – біздің мұқтаждықтарымызды мейлінше терең ұғынып, Хақты тануға ықыласымызды бекітіп, әгәрдәкім, пендешілікпен көңіл қалысып-ренжіскен адамдарамыз болса, сол бауырларымыздан кешірім сұрасып, табысып-туысатын береке мен бірліктің мерекесі.
Шындығында, Жаратушыдан кейінгі жақындарымыз: әке-шешемізге, отбасымызға, көрші-қолаңдарға, жора-жолдастарымызға, туыс-жекжаттарымызға бір уақыт көңіл бөліп-хабарласайық, амандық-саулықтарын сұрайық, жылы сөз, ыстық тілегімізді айтайық, мүмкіндігіміз жетсе, сәлем-сауқат, сый-сыяпат жасайық! Және осының бәрін бір Алланың ризашылығы үшін орындайық!!!
Құрбан Айт құтты болсын, ағайын! Адамзаттың ең сүйікті де сүйкімді Пайғамбары Мұхаммедке (с.ғ.с.) Алланың шексіз шапағаты болсын, бауырлар! Мұсылмандардың ынтымағы мен ырысы мықты да мол болсын!
Құлтас ДОСТАН