«Ақ жол» депутаттары Салық кодексінің талаптарын 3 жылдық ескіру мерзіміне сәйкес болуынан бас тартуды талап етеді

«Ақ жол» партиясының депутаттары салық органдарының қызметкерлерінен Салық кодексінің 3 жыл бұрынға ескіру мерзіміне қатысты нормаларын сақтауды және оны қайта қарау әрекетінен бас тартуды талап етеді. Тиісті өтінішті бүгін «Ақ жол» партиясының депутаты Дания Еспаева айтты.

Естеріңізге сала кетейік, «Ақ жол» партиясы салық міндеттемелері бойынша талап қою мерзімін 5 жылдан 3 жылға дейін төмендету қажеттілігін бірнеше рет көтерген болатын. 2013, 2015, 2017 және 2018 жылдары тиісті депутаттық сауалдар Үкіметке жыл сайын дерлік жіберіліп отырды.

Үкімет бұл талаптардан әрдайым бас ттартып келді. Ал, бес жылдық кезеңі салық органдарының қызметкерлерінің кәсіп иелеріне соңынан айыппұлдар өндіруге қолайлы болды. Бұл өз кезегінде жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарды күйреуге әкелді. Осыған қарамастан, 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап «Ақ жол» фракциясының ұсыныстарын ескере отырып, Салық кодексінде салық дауларына қатысты талап қою мерзімін 5 жылдан 3 жылға дейін қысқарту туралы түзетулер енгізілді.

«Алайда белгілі болғандай, салық органдары кәсіпкерлерден айыппұлдарды өндіруді жалғастыруда. Сонымен, үкіметтің электронды порталында Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік кірістер комитеті төрағасының салық міндеттемелері бойынша ескіру мерзімдерін қолдану туралы 2019 жылғы 18 шілдедегі жауабы жарияланды. Онда «2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап туындаған салық міндеттемелері мен талаптары үшін үш жылдық ескіру мерзімі қолданылады» делінген. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитеті 2020 жылдың 1 қаңтарына дейін туындайтын қатынастардың ескіру мерзімі 5 жылды құрайды деп санайды », - делінген хабарламада.

Депутат Д.Еспаева «Ақ жол» фракциясының бұл түсіндірмен келіспейтіндігін, өйткені салық органдарының ұстанымы заң нормаларына тікелей қайшы келетінін жеткізді. Салық кодексінің 48-бабының қолданыстағы нұсқасына сәйкес, 1 қаңтардан бастап талап қою мерзімі - 3 жыл. Салықтық бақылау жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа сәйкес қызметті жүзеге асыратын, ескіру мерзімі 5 жылды құрайтын салық төлеушілерге қатысты болмақ.

«Сонымен қатар, ұсынылған түсініктеме 3 жылдық ескіру мерзімі 2020 жылдан емес, 2023 жылдан бастап күшіне енетінін білдіреді. Бірақ бұл Салық Кодексінің оқылуымен тікелей қайшы келеді! Салық органдарының жағдайының сәйкес еместігін жанама растау қазіргі уақытта салық органдарының шұғыл түрде қолданыстағы Кодекске түзетулер енгізуі болып табылады. Соған сәйкес 2020 жылдың 1 қаңтарына дейін туындаған салықтық міндеттемелер бойынша 5 жылдық ескіру мерзімін ұзартуды заңдастыру ұсынылады», - деп баса айтты депутат. .

«Ақ жол» партиясы депутаттарының пікірінше, осылайша мемлекеттік кірістер органдары 5 жылдық мерзімге қатысты қолданыстағы талаптардың заңды негіздерінің жоқтығын мойындайды.

Бұл айла-амалдар мен іс-әрекеттер іскер топтардың шатасуы мен наразылығын тудырады. Сонымен қатар, Премьер-Министрдің 2018 жылғы 8 қарашадағы жауабында 3 жылдық норманы енгізу 2018 жылдан емес, 2020 жылдың 1 қаңтардан бастап аяқталған «өтпелі кезең» қажеттілігімен байланысты екендігі нақты айтылған. Осылайша, оны қолдануда барлық шектеулер жойылды.

Осыған байланысты, «Ақ жол» фракциясы Қаржы министрлігінің басшылығынан бұрын Салық кодексінде белгіленген 3 жылдық ескіру мерзімін қайта қарау әрекеттерінен бас тартуды, сондай-ақ осы жылдың 1 қаңтарынан бастап ресми түрде растауды сұрайды. 3 жылдық ескіру мерзімі осы жылдың 1 қаңтарына дейін пайда болған салық міндеттемелеріне қолданылады.

«Ақ жол» депутаттық фракциясы салық органдарының қалауымен түсіндіруге тырысудың орнына Салық кодексінің вербалды мәтінін ұстануды талап етеді, өкінішке орай, шенеуніктер жұмыс істеп тұрған бизнесті тартып алу немесе жою үшін заңдардың тым түсінікті түсіндірмелерін қолданатын көптеген мысалдар бар», - деп толықтырды Еспаева.

Сонымен қатар, депутаттар Қаржы министрлігіне егер ұсынылған норма енгізілсе, «Ақ жол» партиясы мұндай заң жобасына қарсы дауыс береді деп хабарлады. Өйткені, бұл норма мемлекеттің салықтық саясатының дәйектілігі мен болжамдылығы үшін өте маңызды.